Đâu đó trong những năm tháng đại học rực rỡ, bên cạnh những buổi học trên giảng đường, những đêm thức khuya chạy deadline đồ án, những chuyến đi chơi “xả hơi” cùng bạn bè, lại có một thế giới khác mà nhiều sinh viên đang dấn thân vào: thế giới của công việc làm thêm. Đối với nhiều người, việc làm thêm ban đầu chỉ đơn giản là để có thêm thu nhập trang trải cuộc sống, giảm gánh nặng cho gia đình. Nhưng khi đã bước chân vào, sinh viên nhanh chóng nhận ra đây không chỉ là câu chuyện tiền bạc. Nó là một cuộc “làm bạn” bất đắc dĩ với những áp lực vô hình, những deadline dồn dập và những cơn stress không tên. Vậy, sau tất cả những khó khăn đó, sinh viên đổi lại được gì?

Khi deadline và stress trở thành “bạn đồng hành”

Cuộc sống sinh viên vốn dĩ đã không hề đơn giản, và khi thêm vào đó là một công việc làm thêm, mọi thứ trở nên phức tạp hơn bao giờ hết. Đầu tiên và dễ thấy nhất là cuộc chiến với thời gian. Một ngày 24 giờ không còn đủ để vừa học, vừa làm, vừa sinh hoạt cá nhân. Sinh viên phải học cách cân bằng giữa việc trên giảng đường và công việc làm thêm, giữa bài vở ở trường và nhiệm vụ được giao ở công ty. Nhiều người phải chấp nhận những bữa trưa vội vã, những giấc ngủ chập chờn hay những buổi hẹn hò bị hủy để hoàn thành công việc đúng hạn.

Bên cạnh thời gian, áp lực vô hình từ hiệu suất công việc cũng là một thách thức lớn. Dù chỉ là công việc bán thời gian, nhưng không có nghĩa là không có KPI hay tiêu chuẩn. Các bạn sinh viên phải học cách đối diện với sự kỳ vọng của cấp trên, của khách hàng, phải xử lý những tình huống bất ngờ và chấp nhận những lời phê bình. Đối với những người lần đầu đi làm, điều này có thể gây ra những cơn stress và hoài nghi về năng lực bản thân.

Thậm chí, không ít sinh viên còn phải trải qua những “cú ngã” đầu đời. Đó có thể là những dự án thất bại, những mâu thuẫn với đồng nghiệp hoặc tệ hơn là bị lừa đảo, quỵt lương. Những trải nghiệm này, dù cay đắng, lại là những bài học thực tế mà không một sách vở nào có thể dạy được. Chúng buộc sinh viên phải mạnh mẽ hơn, cẩn trọng hơn và học cách đứng lên sau vấp ngã.

“Trái ngọt” sau những ngày tháng vất vả

“Làm bạn” với deadline và stress không phải là trải nghiệm dễ chịu, nhưng sau mỗi lần vượt qua, sinh viên đều nhận lại những “trái ngọt” xứng đáng.

Sự tự chủ và độc lập về tài chính

Đây là lợi ích rõ ràng nhất. Có thu nhập từ làm thêm, sinh viên không còn phải phụ thuộc hoàn toàn vào gia đình. Họ có thể tự chi trả học phí, sinh hoạt, mua sắm những món đồ mình yêu thích, hay thậm chí tiết kiệm cho những dự định lớn hơn trong tương lai. Sự độc lập này mang lại cảm giác tự tin và giá trị bản thân, giúp sinh viên trưởng thành hơn rất nhiều.

Tích lũy kinh nghiệm và rèn luyện kỹ năng

Đây mới là lợi ích lâu dài và quý giá nhất của việc làm thêm. Môi trường làm việc là “trường học” thực tế nhất. Tại đây, sinh viên được học cách làm việc chuyên nghiệp, được cọ xát và trau dồi những kỹ năng quan trọng. Đó có thể là kỹ năng cứng liên quan đến chuyên ngành như viết content, thiết kế đồ họa, lập trình… hay những kỹ năng mềm quan trọng mà giảng đường khó đào tạo được, như:

Kỹ năng giao tiếp: Học cách trình bày ý tưởng, lắng nghe phản hồi và làm việc hiệu quả với đồng nghiệp.

Quản lý thời gian và sắp xếp công việc: Rèn luyện sự kỷ luật, biết ưu tiên và phân bổ công việc hợp lý.

Giải quyết vấn đề: Đối mặt với những tình huống phát sinh và tìm ra giải pháp phù hợp.

Tinh thần trách nhiệm: Hiểu rằng mỗi hành động đều có ảnh hưởng đến tập thể.

Mở rộng mối quan hệ

Công việc làm thêm là cơ hội để sinh viên tiếp xúc với nhiều người khác nhau: từ quản lý, đồng nghiệp đến khách hàng. Những mối quan hệ này không chỉ giúp bạn học hỏi thêm kinh nghiệm từ những người đi trước mà còn là nền tảng vững chắc cho sự nghiệp sau này. Một người thầy, một người bạn, hay một người đồng nghiệp tốt có thể trở thành người định hướng, giới thiệu bạn đến những cơ hội mới trong tương lai.

Bí quyết “chiến thắng” cuộc chơi làm thêm

Để những áp lực không đè bẹp mà trở thành động lực, sinh viên cần trang bị cho mình những bí quyết sau:

Lựa chọn thông minh: Hãy ưu tiên những công việc làm thêm có liên quan đến ngành học hoặc sở thích cá nhân. Điều này không chỉ giúp bạn có thêm động lực mà còn biến công việc thành một quá trình học hỏi không ngừng.

Đặt việc học lên hàng đầu: Dù có làm thêm bận rộn đến đâu, hãy luôn nhớ rằng mục tiêu chính của bạn là học tập. Lập thời gian biểu rõ ràng và tuân thủ nó để tránh bị sao nhãng.

Học cách từ chối: Đừng quá ôm đồm công việc. Hãy biết nói “không” khi cảm thấy quá tải để đảm bảo chất lượng công việc và không ảnh hưởng đến sức khỏe.

Chăm sóc bản thân: Dù bận rộn, đừng quên dành thời gian cho bản thân. Ăn uống điều độ, ngủ đủ giấc, tập thể dục và dành thời gian cho những sở thích cá nhân để tái tạo năng lượng.

Kết luận

Làm thêm: “làm bạn” với deadline và stress. Đó là một cuộc đánh đổi. Sinh viên đã “đánh đổi” sự thoải mái, thời gian, và đôi khi là cả sức khỏe. Đổi lại, họ nhận được không chỉ là tiền bạc, mà là những bài học “xương máu” về cuộc sống, sự trưởng thành, những kỹ năng quý giá và sự tự tin để bước vào thế giới người lớn. Hành trình này có thể gập ghềnh, nhưng chắc chắn là một khoản đầu tư xứng đáng cho tương lai. Bởi lẽ, sau cùng, thứ làm nên giá trị của một người không chỉ là những gì họ biết, mà là những gì họ đã trải qua.